فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 9، شماره 2، تابستان 95 ، شماره پی در پی 32

توانائیهای فردوسی در شخصیت پردازی یکی از ویژگیهای سبکی مطالعه موردی

صفحه (208 - 225)
معصومه محمدنژاد (نویسنده مسئول)، علی محمد پشتدار ، مرتضی حاجی مزدارانی ، علی اصغر کاکو جویباری
تاریخ دریافت مقاله : فروردین 1394
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : مرداد 1395

چکیده
ادبیات به دلیل ماهیت و حوزه گسترده اش با دیگر رشته های علوم انسانی از جمله روان شناسی تناسب موضوعی دارد و قابلیت انجام پژوهشهای بین رشته ای را داراست. شاهنامه<-em> از آثار مهم ادبیات فارسی است که آفریدگارش، فردوسی در توصیف شخصیتهای کلیدی آن به گونه ای تصویر پردازی کرده که با تحلیلهای روان شناسی میتوان به لایه های پنهان روانی و شخصیتی ایشان دست یافت. این امر حاکی از نگاه دقیق شاعر به سرشت و روان آدمی و توصیف موشکافانه حالات نفسانی شخصیتهاست. از جمله این شخصیتها میتوان به گرسیوز اشاره کرد که فردوسی به ارائه نشانه ها، توصیف رفتار و علل انگیزشی وی میپردازد. با بررسی این توصیفها و نشانه ها و مقایسه آنها، میتوان نتیجه گرفت اختلال روانی گرسیوز منجر به قتل سیاوش میشود. در میان شخصیتهای داستان سیاوش، گرسیوز ضد قهرمان است که در این مقاله علّت روان شناسانۀ رفتار وی در عقده حقارت فرض شده است. بنابر گزارش فردوسی میتوان علل پیدایش اختلال روانی را در گرسیوز نسبت به سیاوش در این موارد دانست حسادت گرسیوز از فرّ و دستگاه سیاوش و حسادت به پیروزی سیاوش در کشیدن کمان کی . همچنین برخی از ویژگیهای رفتاری در گرسیوز هست که منجر به کشتن سیاوش میشود خشم، نفرت، رشک و حسادت، هراس و... .